Το Φαλακρό το ακουμπάς σχεδόν. Το Παγγαίο θέτει υποψηφιότητα ως το πλέον όμορφο. Το Μενοίκιο απλώνει την κορυφογραμμή του πάνω από τα σύννεφα σαν καμπούρα υπερφυσικού όντος. Η κορυφή του Άθωνα, μια βελόνα γίγαντα προς στον ουρανό. Ο Όλυμπος, μια μακρινή μολυβιά. Η Τζένα μας προκαλεί να την αναγνωρίσουμε. Η οροσειρά του Πιρίν, με τις κορυφές Βίχρεν και Κούτελο ν’ ασπρίζουν το πέτρωμά τους. Η οροσειρά της Ρίλα, η μόνη που πρόλαβε το χιόνι, ξεδιπλώνεται στην βόρεια πλευρά του ορίζοντα.
Σε όλα αυτά τα βουνά έχουμε περπατήσει, έχουμε αναπνεύσει, έχουμε ζήσει. Αυτός είναι ο κόσμος μας, και τώρα, αυτή την μοναδική στιγμή, όλος ο υπόλοιπος απλώνεται στα πόδια μας.
Πολλοί οι παράγοντες στους οποίους οφείλουμε τη σημερινή ευτυχία μας. Μια καλή διαμονή, σ’ ένα απρόσμενα πολυτελές καταφύγιο, στην Βουλγαρική πλευρά του βουνού. Μια ευέλικτη παρέα 7 ατόμων που νιώθεις ότι μπορούν κι έχουν όρεξη να κάνουν τα πάντα. Κι ένας καιρός ο οποίος, μετά από πολλές ταλαιπωρίες, μας το χρωστούσε και μας το κράταγε.

Από την αρχή τώρα. Paril είναι το όνομα του χωριού, κοντά στα σύνορα. Ξεχασμένο από τον χρόνο κι από τους ανθρώπους, κάπου στην δεκαετία του 50. Γκρεμισμένα σπίτια. Ερημιά. Μια πρόσχαρη γιαγιάκα ξαφνιάζεται από την παρουσία μας κι εμείς από την δική της. Στο χωριό αυτό θα μείνει κάθε συνηθισμένο αυτοκίνητο. Μόνο για δυνατά τζιπ τα τρία χιλιόμετρα προς το καταφύγιο Slavyanka, στα 1040 υψόμετρο, που το προϋποθέτουμε υγρό, στενάχωρο, ατημέλητο.
Καθόλου έτσι, κι ας το διαχειρίζεται, χειμώνα - καλοκαίρι, ένας και μόνο συμπαθέστατος ηλικιωμένος. Δεν μιλά γρυ ελληνικά, αλλά αυτό δεν εμποδίζει. Συνεννοούμαστε με την βοήθεια της εφευρετικότητας, της καλής διάθεσης, κάποιων λέξεων που η Φωτεινή ξεσήκωσε από το Google, και της ψευδαίσθησης πως συνεννοηθήκαμε. Δεν προσφέρει φαγητό, αλλά μια πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα που μπορείς να χρησιμοποιήσεις ελεύθερα. Διαθέτει τσάι, καφέ, μπύρα, τσίπουρο. Δωμάτια δυο, τριών ή τεσσάρων ατόμων, πεντακάθαρα, ολοκαίνουργια, αχρησιμοποίητα σχεδόν, με θερμοσίφωνες, κρεβάτια, παπλώματα, κουβέρτες πεντακάθαρες. Ποιος θα το φανταζόταν, σ’ αυτό το άγνωστο και σπάνιο μέρος, μετά τη μιζέρια καταφυγίων σε πολυσύχναστες ορειβατικές οδούς!

Ο Όρβηλος είναι βορινό συνοριακό βουνό. Όταν βρίσκεσαι στην κορυφογραμμή του το ένα πόδι πατά Ελλάδα το άλλο Βουλγαρία. Μια ταμπέλα στο καταφύγιο ενημερώνει για ένα πρόγραμμα κρατών χωρίς σύνορα, αλλά στις κορυφές του βουνού νιώθεις πως, έτσι κι αλλιώς, η φύση δεν έχει σύνορα, όχι τουλάχιστον αυτά που εμείς ορίζουμε.
Το μονοπάτι που οδηγεί ψηλά το ζηλεύεις. Έχουμε τόσες φορές ταλαιπωρηθεί στην Ελληνική πλευρά του βουνού, - ψάχνοντας, γυρεύοντας, υπολογίζοντας, εκτιμώντας - που μας φαίνεται θαύμα ότι, τώρα, απλώς, ακολουθούμε ένα διάδρομο ανάμεσα στα δέντρα. Τι κρίμα να είναι οι συγκρίσεις πάντα αρνητικές για τον τόπο μας, τι κρίμα η ειλικρινής παραδοχή να καταλήγει σε διαφήμιση κάποιου άλλου.
Εκτός από καλά σηματοδοτημένο και ομαλό το μονοπάτι είναι στρατηγικά σχεδιασμένο να οδηγεί στις κορυφές με φιλικό τρόπο. Σχεδόν δεν νιώθουμε κόπο για να φτάσουμε στην πρώτη. Και μετά, το αρχικό πανόραμα μπροστά μας. Η ψηλότερη κορυφή του βουνού, η Αλή Μπουτούς, βρίσκεται στην άλλη άκρη ενός τεράστιου πέταλου. Αφήνεις το μάτι να τρέξει κι αυτό διαγράφει μια τεράστια τροχιά. Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε μέχρι κάπου στα μισά, να χαρούμε δυο-τρεις κορυφές και να επιστρέψουμε από τον ίδιο δρόμο. Αλλά προκρίνουμε ένα προκλητικό σχέδιο. Να διασχίσουμε ολόκληρη την κορυφογραμμή, με τα μήκη και τα πάνω-κάτω της, και να δοκιμάσουμε να κατεβούμε από την απέναντι πλευρά, χωρίς σημάδια πλέον, χωρίς μονοπάτι, παρά μόνο με τις πληροφορίες που το GPS θα μας παρέχει. Λίγο παράτολμο. Θέλει πολύ κόπο, κι αν κάτι πάει στραβά η ταλαιπωρία που θα υποστούμε μπορεί να σκορπίσει όλη τη μέχρι τώρα κερδισμένη αγαλλίαση. Αλλά, είπαμε, μ’ αυτήν την παρέα βασίζεσαι να κάνεις οτιδήποτε. Γιατί αν δεν το μπορείς μ΄αυτήν, δεν το μπορείς με καμιά.

Δάσος χρυσό. Φαράγγι ατελείωτο. Κατεβαίνει, κι ο χρόνος περνά χωρίς να φτάνεις σ’ άκρη. Οι σκιές μεγαλώνουν, στο βάθος αστράφτει το χρυσαφί των δέντρων, αλλά όσο πλησιάζεις τόσο απομακρύνεται, γιατί κατηφορίζεις και χωνεύεσαι διαρκώς στο κλειστό πέρασμα. Φως άπιαστο, σαν την ευτυχία που την νομίζεις κοντά. Μικρές αμφιβολίες μας τσιμπούν, το GPS απώλεσε το σήμα του κι οι μπαταρίες του πεθαίνουν. Αλλά μια ιδέα έχουμε πια για τον χώρο, κι ας είναι σήμερα, μόλις, το πρωί, που ανοίξαμε τα μάτια μας σ’ αυτόν.
Και κάποτε τελειώνει. Ανηφορικός χωματόδρομος μιας και κάτι ώρας θα μας ξαναφέρει στην αφετηρία. 11 ώρες συνολικά. 34 χιλιόμετρα. Απίστευτο! Τα πιο εύκολα 34 χιλιόμετρα, οι πιο εύκολες 11 ώρες. Εύκολο όμως είναι ό,τι αγαπάς, εύκολο ό,τι σ’ αρέσει. Πολλές φορές τα βουνά μας υπενθυμίζουν αυτόν τον κανόνα.

Αναχωρούμε μέσα στο σκοτάδι. Το Paril, ένα φάντασμα. Τρομακτικό να μένεις μόνος εδώ. Περνάμε ανάμεσα από τα λιγοστά γκρεμισμένα του σπίτια. Σ’ ένα μόνο φέγγει φως και μαρτυρά πως κάποιος μπορεί να μένει εδώ. Ίσως η γιαγιάκα που πρωτοσυναντήσαμε, η μόνη ζωντανή ψυχή. Και ίσως γι’ αυτήν δεν είναι τρομακτικό το να μένεις μόνος εδώ.
Αισθανόμαστε χαρούμενοι, προνομιούχοι. Απομακρυνόμαστε από το βουνό με μια πλήρωση. Ο τεράστιος σκοτεινός όγκος μένει πίσω μας, και, τώρα, μετά από τόσα, σκέφτομαι πως βρισκόμαστε ξανά στα πόδια του. Είμαστε πάλι ένα με τον υπόλοιπο κόσμο, που λίγες ώρες πριν από ψηλά ατενίζαμε. Αύριο κιόλας θα μοιάζουν όλα ίδια, αλλά δεν απογοητευόμαστε γιατί, κατά βάθος, ξέρουμε πως αυτό δεν είναι αλήθεια.

(Στην ανάβαση συμμετείχαν οι: Θανάσης Δασκαλούδης, Γιώργος Θεοδοσιάδης, Κώστας Κουτρούλης, Βασίλης Κυριλλίδης, Βάσω Μπανάσα, Παρασκευή Φετά, Φωτεινή Φετά.)

Φωτογραφίες: Θανάσης Δασκαλούδης