Κανείς δεν θα το φανταζόταν ποτέ πως σ’ εκείνο το τετραήμερο, 2-5 του Ιουλίου, με κύριο ορειβατικό στόχο την κορυφή του Σμόλικα και δευτερεύουσα, προαιρετική και συμπληρωματική, την ταπεινή Τραπεζίτσα, η δοκιμασία θα προέκυπτε στη δεύτερη. Ίσως είναι αυτό που λένε πως από κει που δεν το περιμένεις έρχεται, αλλά τελικά στο βουνό όλα πρέπει να τα περιμένεις. Έτσι απρόοπτα άλλωστε ξεκίνησε η χρονιά, στην πρώτη κιόλας του προγράμματος, στην γειτονική κορυφή του Άγιου Παύλου στο Φαλακρό, όπου δεν καταφέραμε να φτάσουμε λόγω υψηλής στάθμης φρέσκου χιονιού. Κι όσο κι αν πεισμώνεις σε τέτοιες περιπτώσεις, όσο κι αν σκέφτεσαι πως οι ήρωές σου ανεβαίνουν στο Έβερεστ κι εσύ, τι στο καλό, ούτε στα 1800 μέτρα, δεν ωφελεί. Αποσύρεσαι στην αφετηρία και στη φιλοσοφία που πρεσβεύει πως αν δεν θέλει το βουνό, κι άλλα αρμόδια παρηγορητικά - ανεπαρκή παρόλη την αλήθεια τους. Τον Ιούλιο βέβαια δεν είναι το χιόνι που θα σε εμποδίσει. Το καλοκαίρι έχει τις δικιές του αναποδιές. Μπορεί να χαθείς σ’ ένα μονοπάτι που έχεις φορές περπατήσει, γιατί πέρασε καιρός από τότε, γιατί ο χρόνος έχει επηρεάσει καθοριστικά την μορφολογία του, γιατί ήσουν βυθισμένος σε σκέψεις στην κρίσιμη στροφή, γιατί οι συζητήσεις που άνοιξες σε μετέφεραν στα δικά τους λημέρια. Μπορεί πάλι να μούσκεψες στη βροχή και να μην έχεις όρεξη για συνέχεια. Μπορεί, τρομοκρατημένος από κεραυνούς που πέφτουν ολόγυρα, κι ανάμεσα σ’ αστραποκαμένους κορμούς δέντρων, να μην σ’ ενδιαφέρει άλλο από το να βρεις κάποιο βράχο για να κολλήσεις την πλάτη σου, να ξεφορτωθείς τα μπατόν, κι ό,τι μεταλλικό θαρρείς πως αυξάνει τις πιθανότητες για το απευκταίο. Μπορεί να συναντήσεις ένα και μοναδικό πέρασμα του μονοπατιού, στενό κι επίφοβο, στο μόνο σημείο όπου κάποιο ολίσθημα θα κατέληγε μοιραίο. Μπορεί ανυπότακτοι εκπρόσωποι του βασιλείου της σπάνιας πανίδας να κάνουν αισθητή την παρουσία τους, έστω υπό μορφή ασαφούς απειλής, που καραδοκεί κι επιτίθεται στις κεκτημένες γνώσεις περί αντιμετώπισης παρόμοιων περιστατικών και στις ατράνταχτες πεποιθήσεις περί της ασφάλειας που σου παρέχει η ομάδα. Μπορεί μεγαλόσωμα κι ανεξοικείωτα με την ανθρώπινη παρουσία σκυλιά να κατέλαβαν το πέρασμά σου, και μπορεί η παράκαμψή τους να ισοδυναμεί με πρόσθετες ώρες σε άγνωστο και αβέβαιο πεδίο. Μπορεί - απίθανο αλλά όχι αδύνατο όπως πια πολύ καλά το ξέρουμε - όλα αυτά να σου συμβούν μέσα σε μια και μοναδική ανάβαση, μέσα σε μια και μοναδική μέρα.

Η εξιστόρηση των γεγονότων της ανάβασης στην Τραπεζίτσα παραλείπεται ή αφήνεται από τα προλεγόμενα μισοκρυμμένη στην ασάφεια ενός ομιχλώδους τοπίου. Κι αυτό, εν μέρει, λόγω της δυσκολίας να ζωντανέψεις με άψυχα στοιχεία τόσο έντονα βιώματα και να ανασύρεις στην επιφάνεια συναισθήματα που έχουν εδώ και καιρό θεμελιωθεί μέσα σου με τα αδιάρρηκτα υλικά της προσωπικής διεργασίας. Άλλωστε, οι ευτυχισμένες φωτογραφίες στη κορυφή, όπως και άλλες, σε στιγμές χαλάρωσης - που αν και σύντομης διάρκειας ήταν πολλές - κινδυνεύουν να με βγάλουν παραμυθά. Ο βασικός λόγος όμως είναι άλλος κι εντοπίζεται στο γεγονός πως τα περιστατικά, παρ’ όλη την έντασή τους, κρίνονται τελικά ως τα λιγότερο αξιόλογα, και δεν πειράζει αν αυτό εκληφθεί ως δικαιολογία μια αδύναμης πένας. Τα περιστατικά ήταν απλώς οι αφορμές. Αφορμές πολλαπλές, συνεχείς, επίμονες, αποφασισμένες να σε υποβάλλουν σε τεστ, όπως αυτά που στο σχολείο ονομάζαμε ξαφνικά διαγωνίσματα. Δοκιμασίες, τις οποίες έπρεπε να ξεπεράσουμε ως άτομα κι ως ομάδα. Γνώσεις που έπρεπε ν’ ανακληθούν από την αχρηστία και μάλιστα σύντομα, πριν ο καθηγητής σου τραβήξει την κόλα. Ικανότητες που έπρεπε να μπουν στη μάχη πριν προλάβουν να ξεμουδιάσουν από τη χρόνια απραξία τους. Με κύριο ζητούμενο την ψύχραιμη συμπεριφορά, την ομαδική αντίδραση, την επιβεβαίωση πως ο ιδεαλισμός δεν είναι περιττή φαντασίωση σε πεζούς καιρούς. Ένα τεστ στο οποίο όλοι κερδίζουν ή όλοι χάνουν. Ένα τεστ στο οποίο πετυχαίνει όλη η τάξη, κι όχι μόνο οι λίγοι άριστοι, γιατί στο βουνό η ατομική αποτυχία μεταφράζεται ως συλλογική απώλεια.

Οι αφορμές είναι αφορμές λοιπόν και δεν αξίζει να μένεις εκεί. Αυτό που μετρά είναι οι πράξεις και τ’ αποτελέσματα. Η απόδειξη πως οι πολυπαινεμένες αξίες δεν το βάζουν στα πόδια όταν έρθει η στιγμή. Η επιβεβαίωση πως όταν οι περιστάσεις το απαιτούν οι θεωρίες κατεβαίνουν από τον ουράνιο φιλοσοφικό τους θρόνο, και φορούν την πανοπλία του ειδώλου τους, για ν’ αποδείξουν πως αξίζουν τις τιμές που τους περιποιείσαι. Η κατανόηση πως το λιγοψύχισμα κι ο στιγμιαίος δισταγμός μικρά κι ασήμαντα φράγματα είναι απέναντι στη φλόγα που σε ωθεί, με τη λογική ή με το ένστικτο, να πράξεις το πρέπον.

Εκείνο το βράδυ, στην ταβέρνα που προστρέξαμε ξεθεωμένοι, και το άλλο πρωί, στο ξέγνοιαστο πικ νικ δίπλα στο ποτάμι, ένιωθες την αποζημίωση που το σύμπαν σου προσφέρει όταν συνειδητοποιείς πως είσαι ένα ταπεινό μόριό του. Ακούγεται πομπώδες, υπερβολικό, μεγαλοποιημένο, διάολε, μια ασήμαντη κορφή ήταν όλο κι όλο. Κι όμως, ατενίζοντας το νερό του ποταμού να τρέχει και να χάνεται, παρασέρνοντας την κάθε ένταση, επουλώνοντας ολοσχερώς τους ήδη πολλαπλά διακωμωδούμενους φόβους μας, αυτό που εκτός από μια ιδιότυπη λύτρωση μας συντρόφευε στην αμμουδερή του όχθη ήταν το αίσθημα μιας διαφορετικής κατάκτησης. Μιας επιτυχίας που αξιωθήκαμε, μιας απάντησης που δώσαμε σωστά, χωρίς προετοιμασία χωρίς προσυννενόηση. Ή μάλλον μ’ όλα αυτά, κι άλλα ακόμα, που κατακτήθηκαν σε ανύποπτους καιρούς. Σε κόμπους που είχαν δεθεί σταδιακά κι ασυναίσθητα, σε βάθος χρόνου, τόσο που σχεδόν είχες ξεχάσει πως υπήρχαν.

Το τοξωτό γεφύρι ήταν ο κατάλληλος τόπος για να αποχαιρετίσεις το τοπίο και την εμπειρία που σου χάρισε το βουνό, γαληνεμένο σήμερα κι αυτό, που βρισκόταν κρυμμένο πίσω του. Ναι, δεν ήταν το Έβερεστ, ούτε καν οι Άλπεις. Ήταν η ταπεινή Τραπεζίτσα ο τόπος όπου οι περιστάσεις αποφάσισαν να τρομάξουν την ανεμελιά μας. Επιλογή καθόλα σοφή, τώρα που το σκέφτομαι, καθώς ό,τι κι αν πιστεύει ο καθένας μας πως απέδειξε, δύσκολα να το κομψευτεί φέροντας ως παράδειγμα τα κατορθώματά του σε μια τόσο άγνωστη κι ασήμαντη κορυφή. Αναγκαστικά ταπεινοί κι εμείς, λοιπόν, ίσως γιατί αυτός είναι κι ο μόνος τρόπος για να προσθέσουμε στο μπόι μας κάτι από το ύψος των βουνών που πρόσκαιρα μας φιλοξενούν.