Βόρεια Πίνδος: Από το ομαλό και καταπράσινο ανάγλυφο της Βάλια Κάλντα στις ορθοπλαγιές και τα βάραθρα της Τύμφης.


vc4Το οξύμωρο είναι ότι η «Ζεστή κοιλάδα», την ημέρα που την προσεγγίσαμε, σκοτείνιασε. Χαλάζι και κεραυνοί μας καθήλωσαν στην όχθη του φουσκωμένου από τη λάσπη Αρκουδορέματος.

Αφετηρία μας το χωριό Βωβούσα, μήνας Ιούνιος. Ξεκινήσαμε το μονοπάτι προς Αρκουδόρεμα από την σιδερένια γέφυρα του Αώου. Περάσαμε τα Σμιξώματα, τη συμβολή δηλαδή του Αώου με το Αρκουδόρεμα, και τις σάρες της διαδρομής, ώσπου να διασχίσουμε τρεις φορές το ποτάμι. Η μέρα μας κυλούσε όμορφα, αν και το πέρασμα του ποταμού μας προκαλούσε αισθητή καθυστέρηση. Είχαμε ήδη κάνει μια απολαυστική στάση στους καταρράκτες του και συνεχίσαμε την πορεία μας, ώστε να φτάσουμε και να κατασκηνώσουμε στις δίδυμες λίμνες της Φλέγκας. Ο καιρός όμως είχε άλλα σχέδια.

Στη διασταύρωση με την ξύλινη πινακίδα για τις λίμνες αποφασίσαμε να υποχωρήσουμε. Οι κεραυνοί και το χαλάζι μας καθήλωσαν στην όχθη του Αρκουδορέματος, για μια ατελείωτη διανυκτέρευση στο αντίσκηνο.

Εννοείται ότι φύγαμε χαράματα την άλλη μέρα. Ήταν επιτέλους ώρα να κινηθούμε, να ξεμουδιάσουμε και να κερδίσουμε ύψος. Μπήκαμε σύντομα στο καμένο από κεραυνούς δάσος με την έντονη αναγέννηση στα μαυρόπευκα. Τα περισσότερα απ’ αυτά, στο ύψος μας, πνίγανε το μονοπάτι. Κατόπιν έδωσαν τη θέση τους στις οξιές, κι αυτές με τη σειρά τους στα αγέρωχα ρόμπολα. Είχαμε φτάσει σ’ ένα φανταστικό λιβάδι, με μια εγκαταλειμμένη στάνη και τρεχούμενα νερά.

Πλησιάσαμε ένα τεράστιο ρόμπολο, ο κορμός του οποίου έμοιαζε με φυσικό γλυπτό. Πολλά απ’ αυτά τα δέντρα είναι υπεραιωνόβια. Κάποια φτάνουν την ηλικία των 700-1000 ετών. Εδώ τα περισσότερα είναι υγιή, σε αντίθεση με τα καμένα ρόμπολα που απαντώνται στο γειτονικό Μαυροβούνι. Σ’ όλη την έκταση του Μαυροβουνίου που φαίνεται καθαρά από τη κορυφή Φλέγκα, αντικρίζει κανείς μια από τις πιο εντυπωσιακές εικόνες των ελληνικών βουνών: Είναι διάσπαρτη με απανθρακωμένα ρόμπολα. Λέγεται ότι είναι αστραποκαμένα, αλλά στην πραγματικότητα εδώ ήταν ο τόπος όπου κατά τη διάρκεια του εμφυλίου οι Αμερικανοί δοκίμασαν για πρώτη φορά τις περίφημες βόμβες Ναπάλμ. Τα ρόμπολα έχουν ιδιαίτερα σκληρό ξύλο και μετά τον θάνατο τους περνούν δεκαετίες μέχρι να σαπίσει ο κορμός. Έτσι και παραμένουν όρθια, σαν παράξενα φυσικά γλυπτά.

vc5Η πορεία μας συνέχιζε σε μια απότομη ανηφόρα, που μας έστειλε κατευθείαν στην κορυφογραμμή, πάνω από τις λίμνες. Οι λίμνες της Φλέγκας έχουν υψομετρική διαφορά 20 μέτρων μεταξύ τους, και η δεύτερη τροφοδοτείται από τα νερά της πρώτης. Θαυμάσαμε το τοπίο, σύμβολο της περιοχής και συνεχίσαμε για την ομώνυμη κορυφή της Φλέγκας, στα 2157μ., ξακουστή λόγω της πανοραμικής της θέας. Από εδώ ατενίζεις τις γραφικές λίμνες της περιοχής, όπως και τη λίμνη των Πηγών του Αώου.

Έτσι, αντιλαμβάνεσαι γιατί οι βλάχοι ονόμασαν τον τόπο τους «Βάλια Κάλντα», δηλαδή ζεστή κοιλάδα. Βόρειά της το βουνό Αυγό(2177μ), και νότια το Μαυροβούνι (2160μ), δημιουργούν δύο αντικριστά πέταλα που την προφυλάσσουν από καταιγίδες και χιόνια.

Για την κατάβασή μας διαλέξαμε το ρέμα της Φλέγκας. Η σήμανση του μονοπατιού περιορίζεται σε κούκους, δηλαδή πέτρες τοποθετημένες σε σωρό, τους οποίους ακολουθήσαμε…ευλαβικά! Χορτάτοι από την δεκάωρη πορεία όλης της ημέρας, διανυκτερεύσαμε και πάλι στο ίδιο σημείο του Αρκουδορέματος.

Το επόμενο βράδυ βρισκόμασταν στο καταφύγιο της Αστράκας. Από Βωβούσα οδηγήσαμε ως το Μικρό Πάπιγκο κι από εκεί ξεκινήσαμε, με λιγότερο βάρος πλέον στα σακίδια, για τις ορθοπλαγιές της Τύμφης. Με αφετηρία το καταφύγιο, σκοπός μας ήταν να περάσουμε δύο μέρες στις γύρω κορυφές.

Το πρωί ετοιμαζόμασταν ήδη για την πρώτη, την περίφημη Γκαμήλα. Από το καταφύγιο δεν έχεις τη θέα της γιατί την κρύβει μια άλλη κορυφή, ο Πλοσκός. Κατηφορίσαμε στην Ξερόλουτσα, κάτω ακριβώς από το καταφύγιο, που όμως τον Ιούνιο μόνο ξερή δεν είναι. Μοιάζει περισσότερο με ρηχή λίμνη.

vc1Εφοδιαστήκαμε με νερό από την Ρωμιόβρυση. Τα παγωμένα νερά της κυλούν ανάμεσα από βράχια και χιονούρες, κάτω από την σκιά της επιβλητικής Αστράκας. Εδώ δεν μπορείς να μην αναρωτηθείς για το γεωλογικό ενδιαφέρον που επιδεικνύει αυτός ο τόπος.

Υπάρχουν αλπικά λιβάδια και λάκες κάτω από τις ορθοπλαγιές. Ρωγμές στο έδαφος και πετρώματα με παράξενους σχηματισμούς. Διάβασα ότι τα πετρώματα με τις ομόκεντρες εξαλλοιώσεις, που δίνουν την εντύπωση των απολιθωμένων κορμών, είναι φακοί πυριτόλιθων.

Όταν φτάσαμε στο πλατό της Γκαμήλας(2497μ), βλέπαμε πλάι μας την σχεδόν ισοϋψή κορυφή της Γκαμήλας ΙΙ. Η θέα προς τις βόρειες αλπικές ορθοπλαγιές ήταν μαγική. Καρτερός, Μεγάλα Λιθάρια, Τσούκα Ρόσσα και Γκούρα, δεσπόζανε πάνω από την χαράδρα του Αώου.

Στην ομορφιά όμως της Δρακόλιμνης δεν μπορέσαμε ν’ αντισταθούμε. Σε λίγες ώρες κολυμπούσαμε στα νερά της. Από εκεί θαυμάζαμε αντίπερα πια το Τσεκούρι της Γκαμήλας, και σε λίγα μέτρα απόσταση από το νερό ένας θεόρατος γκρεμός ανέβαζε τα σύννεφα από το φαράγγι του Αώου.

Η Δρακόλιμνη τροφοδοτείται από το λιώσιμο του χιονιού, γι’ αυτό τα νερά  της είναι καθαρά και κρύα, ιδανικός βιότοπος για τον αλπικό τρίτωνα. Οι τρίτωνες το καλοκαίρι κολυμπούν γεμάτοι ενέργεια που αντλούν από τον ήλιο. Στη διάρκεια του χειμώνα πέφτουν σε νάρκη, κρυμμένοι κάτω από πέτρες ή μέσα στη λάσπη γύρω από την λίμνη. Δεν περνούν κι άσχημα τα δρακάκια της λίμνης!

Την δεύτερη μέρα ξεκινήσαμε για το βάραθρο της Προβατίνας. Η Προβατίνα με βάθος 451μ κατατάσσεται στα μεγαλύτερα βάραθρα του κόσμου, το τρίτο για την ακρίβεια σε συνεχές κατέβασμα. Δημιουργήθηκε από συνδυασμένη δράση νερού και πάγου. Σε βάθος 180μ υπάρχει ένα μικρό πατάρι με πάγους που δεν λιώνουν ποτέ. Υπάρχει επίσης μια και μοναδική αίθουσα με μια μικρή λιμνούλα και αναμνηστικές πλακέτες από ελληνικές και ξένες αποστολές, που κρέμονται στα τοιχώματα. Ολόγυρα, κούκοι που σε κατευθύνουν στο στόμιο της, ενώ ταvc3 σημάδια οδηγούν στην Αστράκα, κορυφή στην οποία ανεβήκαμε στη συνέχεια.

Από την κορυφή της Αστράκας (2436μ), ατενίζεις σαν να κοιτάς τον κόσμο από αεροπλάνο. Το καταφύγιο, κάτω μας, μια μικρή ασήμαντη κουκίδα. Όλα συνέθεταν έναν χάρτη ατελείωτης έκτασης.

Επιστρέψαμε στο καταφύγιο κάνοντας τον γύρο της Αστράκας. Στην κατάβαση προσπεράσαμε την λoύτσα Ρομπόζη, όπου γύρω της έβοσκε ένα πολυπληθές κοπάδι από αγελάδες. Αργότερα, κάτω από την ορθοπλαγιά της Αστράκας, μέσα σ’ ένα βράχινο πέταλο, αφουγκράστηκα μια ηχώ. Προερχόταν από αυτές τις αγελάδες, που συναντήσαμε πριν, σε πολύ μεγάλη πλέον απόσταση από μας.

Κι όλες οι εικόνες, όλες οι εναλλαγές που αποτυπώνονταν μέσα μου, στη διάρκεια αυτού του οδοιπορικού μας, κορυφώθηκαν εκείνη τη στιγμή, σ’ εκείνο το σημείο. Στο πέταλο της Αστράκας.