Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Τα ορειβατικά μονοπάτια της Ελλάδας

Ένα από τα βασικά στοιχεία της αγροτουριστικής ανάπτυξης ενός τόπου είναι η δημιουργία και η ανάδειξη πεζοπορικών και ορειβατικών διαδρομών. Στη χώρα μας μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες, υπήρχε ένας αρκετά μεγάλος αριθμός μονοπατιών που εξυπηρετούσε τις ανάγκες των κατοίκων της υπαίθρου (επικοινωνία, κτηνοτροφία, υλοτομία κλπ.).

Με την πάροδο του χρόνου, πολλά από αυτά τα μονοπάτια μετατράπηκαν σε χωματόδρομους ή καταστράφηκαν από αυτούς, άλλα έκλεισαν και ξεχάστηκαν, ενώ κάποια συνέχισαν να υπάρχουν εγκαταλειμμένα. Τις τελευταίες δεκαετίες, με την ανάπτυξη του αθλήματος της ορειβασίας και με τις προοπτικές που προδιαγράφει ο ορεινός-εναλλακτικός τουρισμός στη χώρα μας, έγινε μια σημαντική προσπάθεια να αναδειχθούν τα ξεχασμένα αυτά μονοπάτια ή, όπου δεν υπήρχαν, να δημιουργηθούν καινούργια.

Η πρώτη μεγάλη προσπάθεια έγινε όταν το 1984 η Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας Αναρρίχησης έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ορεινής Πεζοπορίας (E.W.V.). Τότε αποφασίστηκε, δύο ευρωπαϊκά μονοπάτια μεγάλων αποστάσεων, τα Ε4 και Ε6, να διέρχονται από την Ελλάδα και να τερματίζουν σ’ αυτήν. Έτσι, άρχισε να γίνεται σταδιακά η σηματοδότηση αυτών των μονοπατιών, με χρηματοδότηση από τον Ε.Ο.Τ. και εκτέλεση του κάθε επιμέρους έργου από την Ομοσπονδία. Τα μονοπάτια αυτά χαρακτηρίζονται σαν διεθνή γιατί αποτελούν τμήματα μονοπατιών που διέρχονται από πολλές χώρες. Το Ε4 μπαίνει από την πρώην Γιουγκοσλαβία στο νομό Φλώρινας, διασχίζει κάθετα τη χώρα μας μέχρι το Γύθειο και συνεχίζεται και στην Κρήτη.

Το Ε6 πάλι, διασχίζει την χώρα μας στον άξονα Ανατολής – Δύσης, από την Ηγουμενίτσα μέχρι την Αλεξανδρούπολη, διατρέχοντας όλο το βόρειο τμήμα της.

Εκτός από αυτά τα δύο, σχεδιάστηκαν και μια σειρά από εθνικά μονοπάτια μεγάλων διαδρομών. Η αρίθμηση των μονοπατιών αυτών κυμαίνεται από 01-10 για τη Βόρειο Ελλάδα και τη Θεσσαλία, 11-19 για τη Δυτική Ελλάδα και τη Φωκίδα, 21-29 για την Κεντρική Ελλάδα και την Εύβοια, 31-39 για την Πελοπόννησο και 41-49 για την Κρήτη. Κάποια από αυτά τα μονοπάτια διανοίχτηκαν και σηματοδοτήθηκαν, τα περισσότερα όμως παρέμειναν απλώς σκέψεις και σχέδια πάνω στον χάρτη.

Φυσικά υπάρχουν και δεκάδες άλλα μονοπάτια, γνωστά ή λιγότερο γνωστά, σε όλα τα ελληνικά βουνά, που συντηρούνται και σηματοδοτούνται από τοπικούς ορειβατικούς και φυσιολατρικούς συλλόγους.

Το μονοπάτι 04 του Παγγαίου

Στην περιοχή μας, και συγκεκριμένα στο Παγγαίο, διέρχεται το εθνικό μονοπάτι 04. Η διαδρομή αυτή σχεδιάστηκε για να συνδέσει την Θεσσαλονίκη με το Παγγαίο και τη Ροδόπη. Η χάραξή του προβλέπει να ξεκινάει από το Χορτιάτη, να διασχίζει τη Χαλκιδική μέσω του Χολομώντα, να διέρχεται από την αρχαία Αμφίπολη και, αφού διασχίσει και το Παγγαίο, να καταλήγει στο Νέστο ποταμό όπου θα συναντά το Ε6. Από όλη αυτή τη χάραξη έχουν σηματοδοτηθεί μόνο τα τμήματα του Παγγαίου.

Το 04 μετά την Αμφίπολη ανηφορίζει το Παγγαίο, περνάει τα Παλιά Λακωβίκια και φτάνει στο καταφύγιο του Ροδολίβους. Από εκεί αφού διανύσει τις αλπικές πλαγιές του βουνού και περάσει από την ψηλότερη κορυφή του (Μάτι 1956μ.), φτάνει στο καταφύγιο «Χατζηγεωργίου», στην κοιλάδα του Ορφέα. Τη σηματοδότηση αυτού του κομματιού έχει κάνει ο Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Ροδολίβους. Από εκεί, το μονοπάτι διχάζεται σε δύο κλάδους. Ο ένας, αφού κατηφορίσει την νότια μεριά του βουνού καταλήγει στην Αυλή. Το τμήμα αυτό το σηματοδότησε ο Σύλλογος Χιονοδρομίας Ορειβασίας Καβάλας.

path_new2.jpg

Σηματοδότηση μονοπατιού στο Παγγαίο

Ο άλλος κλάδος αφού περάσει από το Τρίκορφο, κατηφορίζει με βόρεια κατεύθυνση προς το μοναστήρι της Εικοσιφοίνισσας για να καταλήξει στο χωριό της Νικήσιανης. Το κομμάτι αυτό το έχει σηματοδοτήσει ο Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Καβάλας το 1990.

Δυστυχώς όμως η κατάσταση του μονοπατιού δεν είναι αυτή που θα επιθυμούσαμε. Συγκεκριμένα όλη η σηματοδότηση από την μεριά του Ροδολίβους έχει καταστραφεί και μόνο κάποιοι πάσσαλοι λίγο πριν την κορυφή διασώζονται. Το μονοπάτι της Αυλής έχει κλείσει από την πυκνή βλάστηση σε πολλά σημεία και σε μερικά χρόνια θα είναι απροσπέλαστο. Το μόνο κομμάτι που είναι ακόμα λειτουργικό και χρησιμοποιείται από τους ορειβάτες είναι αυτό της Εικοσιφοίνισσας χωρίς αυτό να σημαίνει ότι και το στήμα αυτό το 04 δεν θέλει συντήρηση. Ο ΕΟΣ Καβάλας είναι διατεθειμένος να βοηθήσει στην συντήρηση των μονοπατιών αυτών όπως έχει κάνει όλα αυτά τα χρόνια. Οφείλουν όμως και οι φορείς του τόπου να βοηθήσουν την προσπάθεια αυτή που θα συμβάλει στην ανάδειξη του ορεινού όγκου του Παγγαίου.