Elvira Shataeyava: Η τραγωδία στα Ρωσσικά Pamirs

Της Σουζάνας Τσιλογεώργη

Ήταν ο Ιούλιος του '74 στα High Pamirs της Ρωσίας όπου η Elvira, εξέχουσα και έμπειρη ορειβάτης διεθνούς φήμης, ήταν αρχηγός επτά άλλων Ρωσίδων που αποτελούσαν ένα τμήμα της πολυεθνικής οργανωμένης από τους Σοβιετικούς αποστολής στα μακρινά, όμορφα και επικίνδυνα Pamirs. 

Στην κατασκήνωση βάσης η αναφερθείσα μεγάλη θύελλα που επέρχετο έκανε ήδη αισθητή την παρουσία της. Κάλεσαν τις γυναίκες που είχαν ήδη πατήσει στην κορυφή να κατέβουν αμέσως. Η απάντηση της Elviras ήταν κατηγορηματική.

“Είμαστε δυνατές. Είμαστε γυναίκες της Σοβιετικής Ένωσης. Είναι αργά και είμαστε κουρασμένες, θα κατασκηνώσουμε εδώ και θα κατέβουμε αύριο”.

Την επόμενη σε υψόμετρο 7.165 μ. ανέφεραν στον ασύρματο ότι πέρασαν μια άσχημη νύχτα, με ισχυρούς ανέμους που κατέστρεψαν 2 από τις σκηνές τους κι έτσι είχαν στριμωχτεί ανά 4 στις υπόλοιπες 2 σκηνές. Δυστυχώς είχαν βρεθεί στο κέντρο μιας φοβερής χιονοθύελλας. Στις 5.00 μ. μ., κάλεσαν την βάση. Μία είχε πεθάνει, δυο ήταν άσχημα. Στην βάση η Ρωσίδα μεταφράστρια μεταφράζει τα μηνύματα στους ανήσυχους κι ανήμπορους να βοηθήσουν ορειβάτες της πολυεθνικής αποστολής.

Στις 8.30 μ.μ. η Elvira επικοινωνεί πάλι. Ο θόρυβος του ανέμου ανακατεύεται με τον ήχο της φωνής της αλλά το μήνυμα είναι σαφές: Δυο ακόμα είχαν πεθάνει και μια ακόμα σκηνή έχει καταστραφεί.

Η τραγωδία εξελίσσεται και καταγράφεται μέσα από τα μηνύματα της Elviras. .

Ώρα 8.00 το πρωί της επομένης:

“Τρεις ακόμα είναι άσχημα. Μόνο δυο έχουμε μείνει δυνατές αλλά χάνουμε δυνάμεις. Δεν

μπορούμε, δεν θα μπορούσαμε ποτέ να εγκαταλείψουμε τις συντρόφους μας. Πρέπει να μένουμε μαζί ότι κι αν συμβεί”.

Ώρα 10.00.

“Αντέχουμε. Είμαστε εξασθενημένες. Δεν έχουμε φαει ούτε πιει τίποτα για δυο μέρες. Τρία κορίτσια πεθαίνουν. Τι κρίμα ήταν τόσο όμορφα εδώ πριν. θα επικοινωνήσουμε σύντομα πάλι”.

Ώρα 12.00. 

“θα κατέβουμε. Δεν έμεινε τίποτα εδώ. Όλα έχουν καταστραφεί. θα κατέβουμε”.

Τέσσερις είχαν πεθάνει, δυο πέθαιναν. Η Elvira και μια άλλη προσπαθούσαν ακόμα να επιβιώσουν.

Στις 3.30 μ.μ. η Elvira κάλεσε την Βάση. Στο βάθος της φωνής της μπόρεσαν ν' ακούσουν κάποια που έκλαιγε κοντά της:

“Πέθαναν όλες. Τι θ' απογίνουμε; Είναι άδικο, δεν κάναμε κανένα λάθος. Συγνώμη που σας απογοητεύσαμε. Προσπαθήσαμε σκληρά. Παγώνουμε”.

Ώρα 6.30.

“Άλλη μία πέθανε. Δεν μπορούμε ν' αντέξουμε άλλη νύχτα. Δεν έχω δύναμη να πατώ το κουμπί του ασύρματου”.

Ώρα 8.30.

“Τώρα μείναμε δύο. θα πεθάνουμε κι εμείς. Συγνώμη. Προσπαθήσαμε αλλά δεν τα καταφέραμε. Συγχωρέστε μας. Σας αγαπάμε. Αντίο”.

Κάπου 1.500 μέτρα χαμηλότερου ο Αμερικανός Jeff Lowe που μαζί με τους Dong Scott, Tut Braitnuaite, δυο Σοβιετικούς και 4 Γάλλους ορειβάτες αποτελούσαν την ομάδα διάσωσης κατέγραψε το τελευταίο μήνυμα της Elviras:

 

“Όλες πέθαναν. Δεν μπορώ πια να πατώ το κουμπί. Είναι η τελευταία μου αναφορά. Αντίο”.

Το ράδιο σίγησε κι απόμεινε μόνο. ο ήχος της φοβερής θύελλας. 


Σημείωση: Πήγη για την εργασία αποτέλεσε το βιβλίο "Women climbing" των Bill Birket και Bill Peascod και δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 1997 στο ένθετο "Το μέλι των Γκρεμών" της εφημερίδας Χρονόμετρο της Καβάλας.