Μονοπάτια και διαδρομές στο Φαλακρό

Το Φαλακρό όρος είναι το ψηλότερο βουνό της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, με σημαντικότερες κορυφές αυτές του Προφήτη Ηλία (2232μ.), της Χιονότρυπας (2113), της Κοριτσομαγούλας (1996μ.) και της Βάρδενας (2194μ.). Μέρος του Φαλακρού θεωρείται στα δυτικά  και ο ορεινός όγκος του Αγ.Παύλου με την ομώνυμη κορυφή (1770μ.). Στο Φαλακρό αναφέρονται πέντε ορειβατικά καταφύγια:  στο χιονοδρομικό ( Αγ.Πνεύματος), στο Κουρί, στους Πύργους, στο Χορό και στη Μπαρδίσεβα στη βόρεια πλευρά. Πρακτικά όμως είναι λειτουργικό μόνο το πρώτο, στο χώρο του χιονοδρομικού.
Το διεθνές μονοπάτι Ε6, διασχίζει το Φαλακρό από τα δυτικά προς τα ανατολικά καθώς διέρχεται από το χωριό Βώλακας, από το χιονοδρομικό κέντρο,  και, καταλήγει στο χωριό Λειβαδερό.  
Το χιονοδρομικό κέντρο που λειτουργεί στο οροπέδιο του Αγ.Πνεύματος στα 1720 μέτρα, με την εύκολη πρόσβαση που διαθέτει, μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για εύκολες και σύντομες αναβάσεις στις ψηλότερες κορυφές του βουνού. Για να γνωρίσει όμως κάποιος το πραγματικό μεγαλείο του Φαλακρού πρέπει να το περπατήσει από τη νότια πλευρά και γύρω από το Φαράγγι των Πύργων. Εδώ το δασαρχείο έχει κάνει μια προσπάθεια να διανοίξει και να σηματοδοτήσει τα κυριότερα μονοπάτια, κωδικοποιώντας τα με ονομασίες Φ1, Φ2, Φ3 και Φ4. Η σηματοδότηση αυτή όμως είναι ανεπαρκής αφού, στα σημεία που πραγματικά χρειάζεται είναι από πρόχειρη έως ανύπαρκτη ενώ σε άλλα (κατά κύριο λόγο κοντά σε σημεία με εύκολη πρόσβαση) ακατανόητα πυκνή.
Τέλος πρέπει να αναφερθεί ότι οι πεζοπόροι πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί σε περίπτωση ομίχλης.  Σ' αυτή την περίπτωση οι γυμνές πλαγιές του Φαλακρού δεν προσφέρουν πολλά σημεία αναφοράς και υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να αποπροσανατολιστεί ή και να εγκλωβιστεί κανείς στις απότομες πλαγιές.
 
 
 

Η διαδρομή αυτή χαράχτηκε πρόσφατα με σκοπό τη διέλευση μέσα από το στενότερο τμήμα του φαραγγιού των Πύργων. Είναι αρκετά επίπονη επειδή κινείται όχι σε κάποιο καλογραμμένο μονοπάτι αλλά μέσα στην κοίτη του φαραγγιού.  Το θέαμα όμως των κάθετων βράχων αποζημιώνει τον πεζοπόρο.
Το μονοπάτι αυτό με το κωδικό όνομα Φ2 είναι από τα κλασικά μονοπάτια του Φαλακρού που σε οδηγεί σχετικά γρήγορα στο χιονοδρομικό κέντρο. Συνδυάζοντας το με το Φ1 μέσα από το Φαράγγι μπορεί κανείς να πραγματοποιήσει μια εύκολη μονοήμερη διαδρομή ανακαλύπτοντας τα πιο όμορφα και εντυπωσιακά μέρη του βουνού.
Η διαδρομή Φ3 είναι η πιο δύσκολη και απαιτητική του Φαλακρού λόγω της απόστασης αλλά και της υψομετρικής διαφοράς που καλύπτει. Στο μεγαλύτερο μέρος της δεν ακολουθεί κάποιο χαραγμένο μονοπάτι αλλά το πέταλο που σχηματίζουν οι ψηλές κορυφές του βουνού.

Ο ορεινός όγκος του Αγίου Παύλου (1770 μ.) βρίσκεται στα δυτικά του Φαλακρού  ανάμεσα στην εθνική οδό Δράμας - Νευροκοπίου, το οροπέδιο του Νευροκοπίου και τις πηγές του Αγγίτη. Ανήκει στο ορεινό συγκρότημα του Φαλακρού, παρά το γεγονός ότι είναι αρκετά ξεκομμένο από αυτό και μακριά από τις ψηλότερες κορυφές του.